Sinds een aantal maanden is het aan de wc’s van het stadhuis in Utrecht niet meer te zien welke kant voor de mannen is, en welke kant voor de vrouwen. Dit komt door de motie die D66-raadslid Anne-Marijke Podt indiende: het ‘unisextoilet’ moet er onder ander voor zorgen dat transgenders geen keuze meer hoeven te maken tussen de mannen- of vrouwenruimte. ‘Waarom zouden we dit soort dingen niet makkelijker maken voor een kleine groep mensen?’
Hoe kwam u erop om dit initiatief te nemen? En waarom in het stadhuis?
‘Los van het feit dat unisextoiletten in Scandinavië al vrij veel voorkomen, heb ik meerdere gesprekken in Utrecht gehad met transgenders die zich letterlijk niet in een hokje wilden laten plaatsen. Zo kwam het idee eigenlijk tot stand. Eerder vorig jaar hebben we seksregistratie zoveel mogelijk weg laten halen van gemeentelijke formulieren, dat was vrij snel geregeld. Toen ik ‘begon’ aan de gendertoiletten dacht ik: laten we beginnen bij het stadhuis. Als er één plek is die voor iedereen toegankelijk moet zijn, is het daar wel. Hier hoefden we door het gebrek aan urinoirs overigens alleen de bordjes te vervangen; er hangt nu één sticker met daarop een mannetje, een vrouwtje en een poppetje dat hier tussenin zit. Zo kunnen mensen zelf kiezen waar ze naar het toilet gaan.’
Zijn deze toiletten een stap in de emancipatie van LHBT’s in Nederland?
‘Ja, maar ik zie het zelf meer als een bescheiden stapje. Deze gendertoiletten zijn er een onderdeel van. En in principe gaat het natuurlijk niet eens alleen om die wc, maar gaat het er ook om dat mensen zich afvragen: ‘goh, waarom hebben we überhaupt gescheiden toiletten?’ Als we dingen op zó’n kleine manier makkelijker kunnen maken voor een kleine groep mensen, dan moeten we dat toch niet laten?’ Daarnaast hoorde ik van veel transgenders dat ze dit zelf heel fijn vinden; om praktische redenen, maar ook als het aankomt op acceptatie. Of mailtjes van mensen buiten Utrecht, die hoopten dat het in hun steden ook doorgevoerd zou worden. Dat is fijn om te horen.’
Ontving u veel negatieve reacties op de motie die u indiende omtrent de toiletten?
‘In de eerste instantie zeiden mensen wel ‘huh, hier heb ik nog nooit van gehoord’. Onbegrip vooral. Als je geen transgenders in je omgeving hebt is het misschien wat lastiger te begrijpen, dat snap ik ook wel. Ook waren er wel reacties van mensen die het belachelijk, of simpelweg niet hygiënisch vonden. Wat ik ook veel merkte was dat mensen niet zozeer een probleem hadden met transgenders, maar gewoon geen zin hadden in opnieuw een ‘verandering’. Dan kreeg ik een mailtje waarin stond: ‘moet dit nou, voor zo’n kleine groep? Als ik straks iets wil voor mijn dwergkabouter, gaat u dat dan ook regelen?’. Tsja, ik denk dat sommige mensen het gewoon lastig vinden dat de emancipatie toeneemt en dat er daardoor een hoop veranderd.’
Zal het aantal gendertoiletten de komende jaren toenemen?
‘Helaas belemmert de arbo-wet in veel gevallen dat we bedrijven niet kunnen verplichten om gendertoiletten in te voeren. Door die wet is het nog steeds officieel zo dat er binnen een bedrijf aparte toiletten moeten zijn; voor mannen en voor vrouwen. We moeten er dus eerst voor zorgen dat de wetgeving wordt aangepast. Wel zijn er steeds meer cafés in de stad die al genderwc’s hebben, en we hopen dat andere bedrijven en organisaties ook hierdoor ook geïnspireerd worden om mee te doen. Ik werd vorige week nog gebeld door de eigenaar van een bowlingcentrum; hij had ook wel interesse in de unisextoiletten. Misschien een kleine stap, maar wél een stap in de goede richting.’
Foto’s: Pridetalks, annemarijkepodt.nl
LHBTolerant 